การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (Hemodialysis)
การนำเลือดที่มีของเสียออกจากตัวผู้ป่วยไปเข้าเครื่องฟอกเลือด เมื่อเลือดเข้าไปในเครื่องจะไหลผ่านตัวกรอง (Dialyzer) สารที่เป็นของเสียจะแพร่ผ่านตัวกรองออกจากเลือดไปและเลือดที่มีของเสียน้อยก็จะไหลกลับสู่ผู้ป่วย เลือดที่จะวนเข้าเครื่องและกลับสู่ผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องจนครบเวลา 4 ชั่วโมง โดยการฟอกเลือดจะมีทั้งแบบ 2 ครั้ง หรือ 3 ครั้ง ต่อสัปดาห์ แล้วแต่แผนการรักษาของแพทย์
เส้นฟอกเลือด คืออะไร
เส้นฟอกเลือดสำหรับฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม คือ เส้นทางเพื่อนำเลือดออกจากร่างกายผู้ป่วยไปยังตัวกรองเลือด แล้วนำเลือดกลับสู่ร่างกาย
ประเภทของเส้นฟอกเลือด
- ชนิดถาวร (Permanent Vascular Access)
โดยแบ่งเป็น
- Arteriovenous Fistula (AVF) เป็นเส้นเลือดที่เกิดจากการต่อเส้นเลือดดำเข้ากับเส้นเลือดแดงของผู้ป่วย โดยเตรียมไว้ก่อนการฟอกเลือดจริงประมาณ 6 เดือน
- Synthetic Arteriovenous Graft (AVG) เป็นการผ่าตัดหลอดเลือดแดงและดำโดยใช้ท่อเชื่อมใต้ผิวหนัง ซึ่งอาจเป็นวัสดุธรรมชาติ ซึ่งควรเตรียมไว้ก่อนการฟอกเลือดอย่างน้อย 3-6 สัปดาห์
การถนอมรักษาเส้นฟอกเลือด
- ระวังการติดเชื้อ ไม่เกาหรือแกะสะเก็ดที่บริเวณเส้นเลือดทั้ง AVF,AVG
- ห้ามวัดความดันโลหิตและเจาะเลือดแขนที่ทำเส้นเส้นฟอกเลือด
- ให้คลำการสั่นสะเทือนของเส้นฟอกเลือดและฟังเสียงฟู่ของเส้นเลือดวันละครั้งเพื่อป้องกันภาวะเส้น ถ้าเส้นเสียงเบาลงต้องไปพบแพทย์
- ออกกำลังกายบริหารแขนที่ทำเส้นบ่อยๆ ให้กำมือ + แบบมือ นับ 1-10 แล้วแบออก ทำบ่อยๆ
เส้นฟอกเลือดชั่วคราว
2.1 Noncuffed Double Lumen Catheter ใช้ในผู้ป่วยที่มีภาวะไตวายเฉียบพลัน หรือใช้ชั่วคราวขณะรอเส้นเลือด AVF หรือ
2.2 Long –Term Catheter เป็นเส้นฟอกเลือดที่สามารถใช้งานได้นานกว่าแบบแรกและไม่ควรใช้เป็น Permanent Vascular Access
การดูแลเส้นฟอกเลือดชนิดชั่วคราว
- ห้ามแผลถูกน้ำ ถ้าเกิดถูกน้ำต้องรีบไปทำแผลใหม่ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
- ไม่ใส่เสื้อที่สวมทางศีรษะ เพื่อป้องการดึงรั้งของสาย
- ถ้ามีอาการปวดบวมแดงร้อนร่วมกับมีไข้ ต้องรีบไปพบแพทย์
- มีเลือดซึมออกจากแผลบริเวณเส้นฟอกเลือดให้มาพบแพทย์
