เส้นเลือดขอด หมายถึง หลอดเลือดกำที่โป่งพองผิดปกติ มักเกิดบริเวณขาตั้งแต่ตาตุ่มขึ้นไปถึงสะโพกและจะพบบ่อยตรงบริเวณน่องตามปกติ หลอดเลือดดำที่ขาหนีบมีหน้าที่นำหลอดเลือดดำจากขากลับสู่หัวใจโดยอาศัยแรงบีบตัวของกล้ามเนื้อบริเวณขาบีบเลือดต้านทางแรงโน้มถ่วงของโลกให้ไหลกลับเข้าสู่หัวใจ ทั้งนี้โดยมีลิ้นเล็กๆอยู่ภายในหลอดเลือดดำเป็นช่วงๆคอยกั้นไม่ให้เลือดดำไหลย้อนกลับลงไปที่เท้า

สาเหตุ

เกิดจากความผิดปกติของลิ้นเล็กๆภายในหลอดเลือดดำไม่สามารถกั้นการไหลย้อนกลับของเลือดได้ จึงทำให้เลือดไหลย้อนลงมาคั่งอยู่ในหลอดเลือดส่วนปลายด้านล่างของขาได้แก่ ส่วนที่อยู่ใกล้ผิวหนังทำให้เห็นเส้นเลือดโป่งพองเป็นสีคล้ำๆ เส้นเลือดขอดพบในเพศหญิงมีครรภ์มักมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากกว่าคนทั่วไป เส้นเลือดขอดเป็นโรคที่ไม่เป็นอันตรายร้านแรงมาก

อาการแบ่งเป็น 3 ระยะ

1. ระยะแรก

- ปวดเมื่อยตามน่อง
- ปวดในเข่าโดยไม่ทราบสาเหตุ

2. ระยะปานกลาง

- เส้นเลือดของบริเวณขาหนีบ
- ผิวหนังเปลี่ยนเป็นสีจุดๆและมีเส้นเลือดฝอยมากขึ้น

3. ระยะเป็นมาก

- ผิวหนังแตกเป็นแผลถลอก

โรคแทรกซ้อนที่พบได้ในบางคน คือ ผิวหนังในบริเวณที่มีเลือดขอดแตกลายเป็นแผลเรื้อรังซึ่งอาจกลายเป็นมะเร็งผิวหนังได้

การรักษา

1. แบบไม่ผ่าตัด

- ใส่ถุงเท้าทีทำด้วยผ้ายืดเพื่อบีบเลือดออกให้แฟบและยกขาสูงเป็นครั้งคราว
- ฉีดยาเข้าหลอดเลือดขอดเพื่อให้หลอดเลือดแข็งตัวและตีบตันแต่วิธีนี้อาจมีอาการกลับมาขอดได้อีก

2. แบบผ่าตัด เป็นการรักษาให้หายขาดโดยการ

- ผูกหลอดเลือดดำที่ขอด
- ดึงหลอดเลือดดำที่ขาดออกในรายที่เป็นมากๆ แพทย์จะให้การรักษาและแนะนำเป็นรายๆ ไป

ข้อการปฏิบัติ

- ถ้าเริ่มเป็นควรหลีกเลี่ยงการยืนอยู่กับที่หรือนั่งห้อยเท้านานๆ พยายามนั่งหรือยกเท้าสูงเพื่อช่วยให้เลือดไหลเข้าสู่หัวใจที่ดีขึ้น
- คนอ้วนควรลดน้ำหนัก
- ควรใส่ถุงเท้ายืดหรือใช้ผ้าพันแผลชนิดยืดพันรอบปลายเท้าขึ้นมาถึงใต้เข่า ระหว่างที่ต้องยืนทำงานนานๆ
- ผู้ที่มีอาการมากๆ เช่น เท้าบวมมทีอาการปวดเจ็บหรือแผลเรื้อรังควรไปพบแพทย์