ปวดศีรษะ (HEADACHE)
ปวดศีรษะ Headache
- อาการปวดศีรษะ เป็นภาวะที่พบบ่อยโดยที่ภาวะปวดศีรษะแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ ตามระยะเวลาที่เป็นคือ เฉียบพลัน และเรื้อรังโดยทั้งสองกลุ่มมีสาเหตุได้จากมีและไม่มีคาวะผิดปติในสมอง (เนื้องอสมอง, โรคหลอดเลือดทางสมอง,ภาวะแรงดันน้ำในโพรงสมองสูงกว่าหรือต่ำกว่าปกติและอื่นๆ)
Headache Type
- Sinus
- Tension
- Migraine
- Cluster
การจำแนกชนิดของอาการปวดศีรษะที่พบบ่อย
- ไม่มีสาเหตุชัดเจนทางสมองหรืออวัยวะข้างเคียง ได้แก่ ไมเกรน, กล้ามเนื้อตึงตัว, ปวดแบบคลัสเตอร์ (cluster), ปวดตามหลังกาวะบางอย่าง เช่น ไอ การร่วมเพศ การออกกำลังกายอย่างหนัก
- มีสาเหตุซัดเจน ได้แก่ สัมพันธ์กับอุบัติเหตุทางศีรษะ ภาวะหลอดเลือดผิดปกติ (ตีบ, แตก, อักเสบ, โป้งพอง) การติดเชื้อในสมองหรือบริเวณข้างเคียง (ไซนัส, ตา, ชู, จมูก) ความผิดปกติของน้ำในโพรงสมอง ปวดตามวิถีประสาท
อาการปวดศีรษะที่อาจเป็นอันตรายและอาจพิจารณาเอกซเรย์ต่อ
- ปวดครั้งแรกอย่างรุนแรง โดยเฉพาะอายุมากกว่า 50 ปี
- มีความถี่ ความรุนแรงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในแต่ละวันปวดด้านเดียวตลอด และเรื้อรัง
- อาการปวดไม่ตอบสนองต่อการรักษาครั้งแรกในผู้ป่วยโรคมะเร็งหรือเอดส์ปวดศีรษะร่วมกับชัก
- มีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ไข้, คอเข็ง, ผิดปกติทางระบบประสาท, บุคลิกภาพเปลี่ยน เป็นต้น
การวินิจฉัย
- สำคัญที่สุดคือประวัติเพื่อช่วยในการจำแนกชนิดได้มากกว่า 80%. นอกจากนั้นตรวจตามสาเหตุที่นึกถึง เช่นตรวจเลือด, เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ หรือคลื่นแม่เหล็ก (CT scan หรือ MRI), เจาะตรวจน้ำไขสันหลัง, ตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง,จัดสีตรวจหลอดเลือดสมอง
การรักษา
- รักษาตามสาเหตุที่พบ หากเป็นแบบไม่มีสาเหตุชัดเจน (ในกลุ่มที่1)รักษาได้โดย
- 1. ไม่ใช้ยา
- โดยลดการใช้สิ่งกระตุ้น เช่น เครียด, อดนอน, อาหารบงชนิด, ไม่สบายจากสาเหตุอื่นๆ
- ฝึกผ่อนคลาย, พฤติกรรมบำบัด หรือจิตบำบัด
- 2. ใช้ยา ปรับตามระดับความรุนแรงและชนิดที่เป็น
