โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย อยู่ใกล้ตัวคุณมากกว่าที่คิด
โรคโลหิตจางราลัสซีเมีย (Thalassemia Trait) คือ โรคซีดชนิดหนึ่งที่เกิดจากเม็ดเลือดแดงผิดปกติ โดยการถ่ายทอดจากพ่อ-แม่ ทางกรรมพันธุ์
ธาลัสซีเมีย มี 2 แบบ
- พาหะไม่แสดงอาการ แต่มีความผิดปกติของเม็ดเลือดสามารถถ่ายทอดไปยังลูกหลานได้
- เป็นโรคที่แสดงอาการของโรค และสามารถถ่ายทอดไปยังบุตรหลานได้
คนไทยเป็นโรคโลหิตจางธาลัสซีเมียมากน้อยแค่ไหน
- ผู้ที่เป็นพาหะมีประมาณ 18 – 24 ล้านคน
- ผู้ที่เป็นโรคมีประมาณ 600,000คูน และมีอาการมากน้อยต่างกัน
- ชนิดรุ่นแรงที่สุด ทารกตายตั้งแต่อยู่ในครรภ์ หรือ หลังคลอด
- ชนิดรุ่นแรง แรกเก็ดจะไม่มีอาการ จะสังเกตอาการเห็นชัดเมื่ออายุประมาณ 3 – 6 เดือน
อาการสำคัญ คือ ซีด อ่อนเพลีย ท้องป้อง ม้าม ตับโต มักซีดมากจนได้รับเลือดเป็นประจำ - ชนิดปานกลมและชนิดรุนแรงน้อยจะขีดมากขึ้นเมื่อมีไข้
ลักษณะของเด็กที่เป็นโรค โลหิตจางธาลัสซีเมีย
- ชีดเรื้องรัง
- ตาเหลือง
- อ่อนเพลีย
- เจริญเติบโตไม่สมอายุ
- ม้าม และ ตับโต
- รับการให้เลือดเป็นประจำ ทำให้ธาตุเหล็กสะสมในร่างกาย ซึ่งมีผลต่ออวัยวะต่างๆ
- เจ็บป่วย ไม่สบายอยู่บ่อย มีผลต่อสุขภาพกายและจิตใจของตนเอง และ ครอบครัว
โอกาสเสี่ยงของการมีลูกเป็นโรคราลัสซีเมีย ถ้าพ่อหรือแม่เป็นพาหะเพียงคนเดียว โอกาสที่ลกจะเป็นพาหะ เท่ากับ 50%. และโอกาสที่จะมีลูกปกติ 50% ถ้าทั้งพ่อทั้งแม่เป็นพาหะ โอกาสที่ลูกจะเป็นโรคเท่ากับ 25% หรือ 1 ใน 4 โอกาสที่ลูกจะเป็นพาหะเท่ากับ 50% หรือ 2 ใน 4 โอกาสที่จะมีลูกปกติเท่ากับ 25 % หรือ 1 ใน 4
การป้องกันโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย
เลือกคู่ สำหรับผู้ที่ตรวจเลือดแล้วทราบว่าตนเป็นพาหะหรือเป็นโรคทั้งหญิงและชาย ควรหลีกเลี้ยงการแต่งงานหรือหลีกเลี้ยงการมีบุตรโดยการคุมกำเนิด
เลือกครรภ์ สำหรับผู้ที่ไม่เคยทราบมาก่อนว่าเป็นพาหะหรือเป็นโรคและต้องการบุตรที่สมบูรณ์ ไม่เป็นโรคโลหิตจางธาลัสซีเมียทั้งสามีและภรรยาควรตรวจเลือดก่อนมีบุตร
เลือกคลอด สำหรับคู่สมรสที่ตรวจเลือดแล้ว ทราบว่าเป็นพระทั้งคู่ อาจมีบุตรเป็นโรค ต้องไปฝากครรภ์พบแพทย์ทันทีที่รู้ว่าตั้งครรภ์และแพทย์จะตรวจวินิจฉัยการกในครรภ์ว่าปกติหรือไม่
คำแนะนำสำหรับผู้เป็นพาหะ
ผู้เป็นพาหะสามารถถ่ายทอดโรคนี้ไปสู่บุตรได้ จึงควรวางแผนก่อนมีบุตรเพื่อหลีกเลี่ยงการมีบุตรเป็น
โรคเลือดจางธาลัสซีเมีย ควรพาคู่สมรสไปตรวจเลือดก่อนมีบุตร ผู้เป็นพาหะควรแนะนำญาติให้พี่น้องไปตรวจเลือดด้วย
คำแนะนำสำหรับผู้ป่วย
- ควรกินพักสด ไข่ และนมเป็นประจำ
- ดื่มน้ำซาหลังอาหารเพื่อช่วยลดการดูดซึมราตุเหล็ก
- ตรวจฟันทุก 6 เดือน เพราะฟันผาย
- งดสูบบุหรี่ และงดดื่มสุรา
- หลีกเลี้ยงการทำงาน หรือการเล่นรุ่นแรง
- ไม่ควรซื้อวิตามันซีกินเอง
- ถ้ามีการปวดท้องที่ชายโครงขวารุ่นแรง มีไข้ และเหลือง มากขึ้น แสดว่าถุงน้ำดีอักเสบ ควรรับไปพบแพทย์
- อาจเป็นโรคตัดเชื้อรุนแรงได้ง่าย เมื่อมีไข้สูง ควรเช็คตัวกินยาลดไข้แล้วรีบไปพบแพทย์
- อยู่ในที่อากาศโปร่ง ไม่แออัด เพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อต่างๆ
