ภาวะไขมันในเส้นเลือดสูง
คือ ภาวะที่ร่างกายมีไขมันในเลือดมากกว่าปกติ ไขมันที่สูงนั้นอาจเป็นโคเลสเตอรอล (Cholesterol) ไตรกลีเชอไรด์ (Tiglyceride) ภาวะไขมันในเส้นเลือดสูงเรียกว่า (Hyperipidemia) เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด เส้นเลือดตีบอุดตัน เลือดไหลไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ของร่างกายไม่เพียงพอและอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
สาเหตุของภาวะไขมันในเลือดสูง
- ความผิดปกติทางกรรมพันธุ์ ทำให้ร่างกายเผาผลาญทำลายไขมันลดลง
- การใช้ยาบางชนิด หรือโรคบางอย่าง เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาคุมกำเนิด โรคเบาหวาน โรคต่อมไทรอยด์ทำงานไต้น้อย โรคไต เป็นต้น
- การดื่มเหล้าหรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ในปริมาณมากและเป็นประจำ
- การรับประทานอาหารที่ผิดหลักโภชนาการ
- การรับประทานอาหารที่มีไขมันมาก เช่น กะทิ เนื้อสัตว์ที่มีไขมันมาก อาหารทอดที่
- รับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบของน้ำตาลมาก
- รับประทานอาหารเกินความจำเป็นของร่างกายใน 1 วัน อมน้ำมัน
อันตรายของภาวะไขมันในเส้นเลือดสูง
อันตรายของโคเลสเตอรอลในเลือดสูง เกิดจากการที่เส้นเลือดแดงอุดตัน ซึ่งถือเป็นสาเหตุสำคัญของโรคหัวใจขาดเลือด และอัมพฤกษ์อันตรายของภาวะไขมันใน ปวดท้อง ซึ่งในบางรายอาจรุนแรงถึงขั้นดับอ่อนอักเสบได้ ปื้นเหลืองบริเวณผิวหนังเหลือง ส่วนฐานของเม็ดพุพองนี้จะมีลักษณะเป็นปื้นหนา โดยตรงกลางมีสีเหลือง ส่วนฐานของเม็ดพุพองนี้มีลักษณะสีแดง จะพบเมื่อไตรกลีเชอร์ไรด์สูงมาก โดยจุดที่เกิด เช่น หนังตา ข้อศอก เข่า ฝ่ามือ ระบบประสาทมีการทำงานผิดปกติ ผู้ป่วยบางรายมีอาการเดินโซเซ และกล้ามเนื้อแข็งเกร็ง ปวดข้อ แขน ขา ตึง เหยียด ได้ไม่ถนัด หลอดเลือดแดงเข็งมีผลทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอเกิดอัมพาตได้
ผู้ป่วยที่ควรตรวจหาภาวะไขมันในเลือดสูง
- ผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่า 45 ปี ในผู้ชาย และอายุ 55 ปี ในผู้หญิง
- ผู้ที่มีประวัติของคนภายในครอบครัวเป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายก่อนอายุ 55 ปี ในผู้ชาย และ อายุ 65 ปี ในผู้หญิง
- ผู้ที่สูบบุหรี่
- ผู้ที่มีความดันโลหิตสูง
- ผู้ที่เป็นเบาหวาน
*** หมายเหตุ ถ้าผลปกติควรตรวจซ้ำทุก 1 – 3 ปี ***
การปฏิบัติตัวของผู้ที่มีภาวะไขมันในเส้นเลือดสูง
เปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร
อาหารสำหรับผู้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง
เนื้อสัตว์และถั่วเมล็ดแดงแห้ง
- อาหารที่รับประทานได้ เนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน เช่น ปลา ออกไก่ หมูเนื้อแดง ถั่วเหลือง ถั่วแดง เต้าหู้
- อาหารที่ควรลด เนื้อสัตว์ทุกชนิด เครื่องในสัตว์ สมองสัตว์หมูสามชั้น อาหารทะเล เช่น หอยนางรม ปลาหมึก
ธัญพืช
- อาหารที่รับประทานได้ ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีต ก๋วยเตี๋ยว มันชนิดต่างๆ
- อาหารที่ควรลด ข้าวมันไก่ กล้วยทอด มันทอด เผือกทอด ปลาท่องโก๋ ข้าวเกรียบ
ผัก
- อาหารที่รับประทานได้ ผักสด ผักต้ม หรือ ผักที่ทำให้สุก โดยไม่ใช่น้ำมัน ถั่วลั่นเตา
ข้าวโพดอ่อน
- อาหารที่ควรลด ผักที่ทำให้สุกโดยใช้น้ำมัน เช่น ผักทอด ผักผัดน้ำมัน ผักราดกะทิ
ผลไม้
- อาหารที่รับประทานได้ ผลไม้สด เช่น ส้มเขียวหวาน กล้วย ส้มโอ ฝรั่ง มะม่วง แอปเปิ้ล ลูกแพร์ ผลไม้แห้ง เช่นลูก พรุน
- อาหารที่ควรลด อะโวคาโด
ไขมัน
- อาหารที่รับประทานได้ โซมันจากพืช เช่น น้ำมันเมล็ด ทานตะวัน น้ำมันเงา น้ำมันข้าวโพด น้ำมันดอกคำฝอย น้ำมันสลัด ที่ทำจากน้ำมันพืช ในปริมาณจำกัด
- อาหารที่ควรลด ไขมันสัตว์ เช่น แคบหมู น้ำมันหมู น้ำมันมะพร้าว
เบ็ดเตล็ด
- อาหารที่รับประทานได้ วุ้นธรรมดา เยลลี่ ซุปใส (เอาไขมันออก) ซุปผัก
- อาหารที่ควรลด ขนมเค้กชนิดต่างๆ คุกกี้ พาย ขนมหวานใส่กะทิ ขนมที่ทอดด้วยน้ำมัน ซุปอื่นๆ ช็อกโกแลต ทอฟฟี่ ลูกกวาด แกงกะทิ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- งดการสูบบุหรี่
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เช่น วิ่งเหยาะๆ เดินเร็ว ขี่จักรยาน ว่ายน้ำ อย่างน้อยวันละ 30-40 นาที สัปดาห์ละ 3-5 ครั้ง
- หลีกเลี่ยงภาวะเครียด
- ตรวจเช็คระดับไขมันในเลือดสูงเป็นระยะตามนัด
